30 maart 2012, Den Haag: Irina Kulikova, gitaar

30 maart 2012, 19:00, Russische Ambassade, Den Haag. Irina Kulikova, gitaar.

Programma: Isaak Albéniz (1860-1909). Asturias; Fernando Sor (1778-1839). Fantasie, op.30; J.M.Gallardo del Rey (geb.1961). California suite (Preludio, Allemande, Sarabande, Vals); Francisco Tárrega (1852-1909). Recuerdos de la Alhambra; Viktor Kozlov. Ballade voor Jelena de Schone.

Er zijn vele manieren om je concertbezoek te plannen. Volgens de meest gebruikelijke weet je al maanden, weken of tenminste een paar dagen van te voren naar wie en waar je gaat luisteren. Een andere manier is een spontane beslissing omdat je de naam van een musicus ziet die je wellicht slechts van één opname kent maar die je beslist live wil horen spelen. Het openbaar vervoer (of beter gezegd – de afwezigheid ervan) zorgde er in de laatste jaren voor dat ik veel van mijn oorspronkelijke impulsiviteit verloren heb. Maar de ooit gehoorde opname van Irina Kulikova met haar eigen gitaar transcriptie van de Cellosuite nr.1 van Bach was zo goed dat ik midden op de weg omgedraaid ben en besloot naar het concert in de Russische ambassade te gaan. Er rijdt altijd wel ergens een laatste trein, toch?

Ik had geen spijt dat ik mijn agenda overhoop heb gehaald. De gitariste speelde haar favoriete, op één uitzondering na, Spaanse werken. De meeste composities lichte ze toe met een persoonlijk verhaal, dat niemand in de zaal onverschillig liet. Zoals haar herinneringen aan de eerste ontmoeting met del Rey, de componist van de California suite en in 1994 één van de juryleden op het gitaarconcours in Voronezj. Het was het eerste concours van de jonge Irina, ze kreeg de eerste prijs en de beloofde van del Rey om haar aan een nieuwe gitaar te helpen. Een jaar later kwam hij terug naar Rusland met een speciaal voor Irina gemaakt instrument. Ze is deze Spaanse gitarist nog steeds dankbaar voor een nieuwe wereld van klanken en kleuren die zij met haar nieuwe gitaar kon ontdekken.

Deze avond liet Irina de lichte, warme en subtiele klanken van haar gitaar horen. Een zonnige California suite was licht gekruid met een vleugje jazz en liederen van Sinatra. Hoe intens en dromerig een gitaar kan klinken liet ze horen in de Tárrega’s Herinneringen aan Alhambra en Asturias van Albeniz. De sfeervolle Spaanse beelden en in tremolo’s omhulde Alhambra legenden maakten plaats voor een Russisch sprookje over Jelena de Schone. Met deze Ballade eerde Kulikova haar voormalige docent uit Tsjeljabinsk.

Niet minder tot de verbeelding sprekend was het thema en de variaties van de Fantasie van Sor. Al bij de eerste klanken moest ik aan de oude Sovjet films over huzaren en dragonders denken. Besnorde helden op witte paarden, die met hetzelfde gemak de hele erfenis aan de kaarttafel verspeelden, mazurka’s dansten en vol idealisme als eerste Russische revolutionairen zich onder de vallende sneeuwvlokken op het Senaat plein in keurige carrés opstelden. Ze eindigden als geketende mijnwerkers in Siberië, maar in de herinneringen van de latere generaties leefden ze voort als jonge, zingende helden, met een gitaar en een glas wijn in de hand, proostend op de overwinning op Napoleon.

De muzieksalon van de ambassade bleek een uitstekende plaats om herinneringen op te halen. Grote ramen met zware gordijnen, porseleinkasten, schilderijen aan de muren, het gekrijs van de kraaien in de ambassade tuin… Geen groot podium maar een sfeervolle ruimte met een minimale afstand tussen de speler en het publiek. Een sprankelend en genuanceerd spel van Kulikova voorzag alle werken van de juiste intonatie, ongeacht of het om een virtuoze of (ogenschijnlijk) minder gecompliceerde compositie ging. Haar interpretaties boeiden de luisteraars van het begin tot het eind, en haar warme en vertrouwelijke manier van vertellen bracht iedereen in deze kleine intieme muzieksalon nog dichter bij elkaar. ©OlgadeKort, 2012

Deze slideshow vereist JavaScript.