Harvey Sachs. De Negende. De beroemdste symfonie van Beethoven. Vertaald door Frits van der Waa. Amsterdam: De Bezige bij, 2011. 285 p. ISBN 978 90 234 5774 9.
Een populair-wetenschappelijk boek gewijd aan één symfonie? Ja, dat kan, vooral als het om de Negende symfonie van Beethoven gaat, niet alleen de meest gespeelde, maar ook de meest besproken symfonie in de muziekgeschiedenis. Sinds de Weense première op 7 mei 1824 houden de symfonie en de afsluitende Ode an die Freude het publiek en de onderzoekers in hun greep. Het manuscript van Beethoven behoort tot het werelderfgoed van de Unesco, en alles wat zelfs zijdelinks met dit gecanoniseerde werk te maken heeft, is door musicologen en historici gedurende de laatste 188 jaar zorgvuldig geclassificeerd en bestudeerd.
In tegenstelling tot zijn voorgangers kijkt Harvey Sacks verder dan de ontstaansgeschiedenis, reacties van tijdgenoten, benadering van dirigenten en muziekanalyse van de Negende. Zijn belangstelling gaat vooral uit naar de ‘historische en biografische achtergrond’ van de symfonie, met name naar de gebeurtenissen in het politieke en culturele leven van het jaar 1824. De Griekse onafhankelijkheidsstrijd, de dood van Lord Byron, de eerste schetsen van Boris Godoenov van Poesjkin, essays van Stendhal, schilderijen van Delacroix, het zijn deze historische parallellen en de aandacht voor de andere kunstenaars en vrijdenkers uit de jaren twintig van de negentiende eeuw die het (negende) boek van de New-Yorkse journalist interessant maken voor een breder publiek. Uit elke zin van Sachs blijkt zijn eigen fascinatie voor dit werk. Zijn boek is een eerbiedige ‘bedankbrief aan Beethoven’ en tegelijkertijd Sacks eigen ‘ode aan de Negende’. De symfonie die volgens de Russische anarchist Michail Bakoenin als eerste gered moet worden ‘als alle muziek die ooit geschreven is verloren dreigt te gaan in een wereldwijde catastrofe’. ©OlgadeKort, 2012.
Gepubliceerd in Kunstzone, 2012, nr.7/8, p.24-25.
Olga de Kort 
Geef een reactie