Tentoonstelling Het Egypte van Hollywood. 13 oktober 2012-17 maart 2013. Rijksmuseum van Oudheden, Leiden. (gezien op 1 februari 2013)
Ik denk dat ik een jaar of acht was toen ik het kinderboekje ‘Een dag van een Egyptische jongen’ van de Russische egyptologe Militsa Matié uit een kartonnen doos met afschrijfnominatie gered had. Een fascinerend verhaal, dat me nieuwsgierig maakte naar hiëroglyfen, vervaardiging van papyrus, Egyptische goden en de schrijnende werkomstandigheden van piramidebouwers in het oude Egypte. Sindsdien ging ik in alle museums eerst op zoek naar Egyptische zalen, en liet mijn man ooit een halve dag naar Berlijn rijden om een blik op de buste van Nefertiti te werpen, onder het mom ‘als wij toch in de buurt (lees in Duitsland) zijn’. Het ‘echte’ Egypte was een zware beproeving: van de twaalf reisdagen was ik er tien zo ziek dat ik amper kon lopen. Op de foto’s zie je het niet: ik leun er tegen alle stenen, muren, tempels, sfinxen en tomben die ik maar kon vinden, en over enige ‘bleekheid van het gelaat’ is al helemaal geen sprake: geen enkele zonnebrandcrème bleek tegen +41C bestand. De komende 50 jaar ben ik niet van plan om mijn reis te hervatten en vind boeken en Egyptische tentoonstellingen een prima alternatief. Ongeacht dat noodlottige kopje thee in Caïro dat mij een 10-daags droog rijstdieet bezorgde, ben ik nog steeds in Egyptische kunst geïnteresseerd en dol op mummiefilms.
Op de Leidse tentoonstelling met zijn tientallen Hollywood-verhalen kon ik echt mijn hart ophalen. De beeldvorming van het oude Egypte in films vanaf 1898, geromantiseerde bijbelse verhalen, dramatisch opgemaakte farao’s, de vele gezichten van Cleopatra, fantasievolle versies van Oudegyptische kostuums en zelfs filmsieraden die bij nader inzien uit goudkleurig metaal met synthetische stenen gemaakt waren. En natuurlijk, de mummies! Een hele zaal met rennende griezels in lappen uit de films 1932-1955, een buste van Imhotep en de onvergetelijke Boris Karloff in gezelschap van buikscarabeeën, godenbeeldjes, magische teksten en dodenboeken. Dit occultisch-magische deel van de expositie was trouwens alleen toegankelijk voor grote mensen boven de twaalf jaar, waarschijnlijk om de kans op slapeloze nachten van jonge, beïnvloedbare museumbezoekers te beperken. Gedreven door warme herinneringen aan mijn kinderboekje ging ik ook naar de kinderexpositie voor de 8-plussers kijken. Ingericht als diverse filmsets bood het alle enge dingen in een verzachtend en vermakelijk jasje van animatiefilms, kinderprogramma’s, striptekeningen over mummies, toverspreuken en farao’s. Je kon jezelf ook als een farao verkleden om een foto te laten maken. Deze verleiding kon ik nog wel weerstaan maar de foto in de spiegel met de farao’s hoofdtooi kon ik niet laten. Op weg naar de uitgang bleef ik nog even bij de monitor met een aanbod aan interactieve kinderactiviteiten staan. Blij bij het zien van zo veel mogelijkheden die hedendaagse kinderen krijgen ter verdieping van hun ontluikende belangstelling voor Egypte, las ik de twee keuzeopdrachten: ga op expeditie in Egypte of …mummificeer je kat. Bij deze laatste hoorde een tekening van een dikke paarse kat en de uitnodiging om op een scherm het juiste voorwerp te kiezen om, om te beginnen, ‘een snede in de buik van de kat’ te maken. Ik probeerde me te herinneren of het mummificeren van spinnende katten en kwispelende honden in mijn kinderboek ter sprake kwam. Gezien mijn huidige schrik niet. Ik besloot maar liever niet te kijken naar de optie ‘ga op reis in Egypte’ (daar weet ik inmiddels alles van) en ging nog een keer naar de verduisterde zaal met de voor jonge kijkers veel te confronterende mummiebeelden. Nachtmerries bij kinderen? Nee, maar wel bij mij – bij de gedachte aan geïnspireerde kleine egyptologen die hun katten thuis als potentiële mummies bekijken. ©OlgadeKort, 2013
Olga de Kort 
Geef een reactie