30 augustus 2014, Festival Oude Muziek: Olga Pashchenko, klavecimbel en pianoforte

Festival Oude Muziek Utrecht. Serie Klaviertijgers: Olga Pashchenko, klavecimbel en pianoforte. J.J.Fux. Capriccio en Fuga in g, Ciaconna in D; W.A.Mozart. Fantasia en Fuga in C KV394/383a; J.Haydn. Sonata in D ‘Esterhazy’ Hob XVI:24, Capriccio (Fantasia) in C Hob XVII:4. Toegift: L.van Beethoven. Rondo a capriccio in G Die Wut über den verlorenen Groschen opus 129. (gehoord in de Lutherse Kerk op 30 augustus 2014)

Afgaande op de eerste indruk – zoals Olga Pashchenko door de Lutherse Kerk loopt en haar publiek begroet – zou je haar toch geen ‘klaviertijgerin’ noemen: een jonge vrouw in groene jurk, blond, blozend en vriendelijk glimlachend. Maar eenmaal achter het instrument verandert ze in een energieke, krachtige musicienne die als een ware tijgerin alle regie over klank, tempo en dynamiek in haar handen heeft en niets op toeval overlaat. Haar hele concert tijdens het Oude Muziek Festival kan met één woord beschreven worden: adembenemend. Adembenemend tempo, adembenemende (en ademende) frasering, adembenemende precisie van eindeloze toonladdersloopjes, arpeggio’s en glissandi, en adembenemende, bijna onvoorstelbare energie. Want alles wat de jonge Russische klaveciniste en fortepianiste deze middag in de volle Lutherse Kerk speelde, klonk virtuoos, verfijnd én energiek en krachtig.

Hoewel de klaviercomposities van Fux uit een onafgebroken stroom van klank lijken te bestaan, waar zelfs een rust niets anders is dan een voorbode van een daaropvolgende klankuitbarsting, bracht Pashchenko orde en evenwicht in alle delen, muzikale zinnen en maten van Fux’ Capriccio, Fuga en Ciaconna. Onder haar handen schikten diens eindeloze variaties en talloze omspelingen zich tot een betoverend, grillig muzikaal bouwsel met de juiste verhoudingen van rijke harmonieën en inventieve wendingen. De op klavecimbel gespeelde Fantasia en Fuga van Mozart overtuigde door de gevarieerde dynamiek die op dit instrument niet geheel vanzelfsprekend is. Door goed verdeelde rusten en frasering lukte het de klaveciniste om de dramatische spanning zeer effectvol en effectief op te bouwen. Het als pianocompositie bekendstaande werk klonk verrassend anders – als een indrukwekkend onstuimige Sturm und Drang fantasie. Een mooi contrast vormde de daaropvolgende Sonate van Haydn, gespeeld door Pashchenko op fortepiano: speels, gracieus, lichtvoetig, met gedoseerde dynamische golven, die rezen van delicaat pianissimo tot zorgvuldig opgebouwd fortissimo. Bij het virtuoze Capriccio viel het op met welke precisie en verfijning  Pashchenko alle overgangen bereidde. De fortepianiste liet de klank in de Lutherse Kerk volledig uitsterven om daarna weer met een schone ‘klank-lei’ te beginnen.

Na dit veeleisende programma dat door het publiek met veel enthousiasme werd begroet, bleef er bij Olga Pashchenko nog voldoende energie over voor een duizelingwekkend snel en energiek gespeelde toegift, het Rondo van Beethoven. Er was geen twijfel meer mogelijk – toch wel een tijgerin, een ware klaviertijgerin!  ©Olga de Kort, 2014.