Olga de Kort. Robert Schumann. Bilder aus Osten für Klavier zu vier Händen, opus 66. Urtext. Herausgegeben von C. Strucken-Paland. G.Henle Verlag, 2015. HN 1263. ISMN 979-0-2018-1263-2 (gepubliceerd in PianoBulletin, nr.3 december, p. 89-90)
De nieuwe Urtext-uitgaven van G. Henle Verlag introduceren wellicht geen nieuwe namen of onlangs geschreven composities, maar ze kunnen wel helpen om dankzij een boeiende inleiding of een uitgebreide commentaar zelfs het meest bekende stuk met een frisse blik te bekijken. Ook zorgen ze voor menige persoonlijke ontdekking en het uitbreiden van pianorepertoire door een zelden gespeelde of weinig ter sprake komende compositie weer in de belangstelling te brengen. Zoals Bilder aus Osten, opus 66 van Robert Schumann, het nieuwjaarscadeau voor zijn vrouw Clara in december 1848. Het was het eerste album van Schumann voor piano vierhandig in twintig jaar. Nog geen twee weken later speelden Robert en Clara alle zes Oosterse Beelden ten huize van de kunstschilder Eduard Bendemann, die de componist ooit met de maqāmāt-verhalen van Abu Muhammad al-Qasim ibn Ali al-Hariri uit Basra (1054-1120) kennis liet maken. Geïnteresseerd in de Oosterse literatuur en kunst raakte Schumann onder de indruk van de avonturen van de verteller die dankzij een welbespraakte oplichter zich steeds uit de meest onwaarschijnlijk situaties moet weten te redden. Deze Arabische schelmenroman, die in de Duitse vertaling van Friedrich Rückert de naam Die Verwandlungen von Abu Serug kreeg, gaf Schumann de kans om zijn dromen over het Oosten in de ‘Herzensduette’ te vertalen. Maar wie exotisch getinte stukken met Oosters aandoende klanken en guirlandes aan ornamentiek verwacht te vinden, zal bedrogen uitkomen. De zes korte sfeerbeelden herinneren in niets aan Perzische tapijten, dansende haremvrouwen, klaterende fonteinen en geheimen van de 1001 nacht. Lyrisch en licht, geagiteerd en spontaan, met mooie zangerige melodieën, ze komen veel meer overeen met de titel die de componist oorspronkelijk voor ogen stond en die pas later als ondertitel werd gekozen: Zes Impromptu’s. Niet voor niets herkenden de eerste luisteraars, onder wie muziekcriticus Alfred Dörffel, de schaduwen van Eusibius en Florestan, alleen deze keer in Arabische tenues. Warm, lyrisch en niet uitzonderlijk gecompliceerd, beantwoorden Bilder aus Osten aan Schumanns eigen beschrijving van quatre-mains stukken als ‘Unterhaltung u[nd] Sprache der verwandten Seelen’, en verdienen ze veel grotere bekendheid bij pianoduo’s. ©Olga de Kort, 2015.
Olga de Kort 
Geef een reactie