Olga de Kort. Interview met Alexander Prior (De Nieuwe Muze, 2018, nr.5)

Alexander Prior: “Inspiratie is niet afhankelijk van het onderwerp” (gepubliceerd in Uitgelicht, De Nieuwe Muze, nr.5 oktober, 2018)

Voor de derde keer binnen een jaar komt het Moscow Classical Ballet naar Koninklijk Theater Carré in Amsterdam. Na Romeo en Julia, Giselle, Cinderella en Coppelia, brengt het balletgezelschap van de choreografen Natalia Kasatkina en Vladimir Vasiljov nu Tsjaikovski’s Doornroosje en de familievoorstelling Jungle Book van Alexander Prior. Deze Engelse componist, tevens chef-dirigent van het Edmonton Symphony Orchestra, heeft de balletmuziek voor Jungle Book al op zijn dertiende gecomponeerd. Hij komt vanuit Canada naar Amsterdam gevlogen om de voorstellingen persoonlijk bij te wonen. 

Alexander Prior is een Engelsman met de theaterregisseur Konstantin Stanislavski tussen zijn vaderen, Boris Tischenko als compositiedocent en Alexander Alexeev als een van zijn directiementors. Hij begon met componeren op zijn achtste en studeerde al op zijn 17de af aan het Sint-Petersburgse Conservatorium, met twee masterdiploma’s in compositie en directie. Nu op zijn 26ste heeft hij een ruime ervaring als dirigent van o.a. het Royal Philharmonic Orchestra, de Vancouver Opera, het Vienna Chamber Orchestra en de Seattle Symphony. Ook als componist heeft Prior al een uitgebreide oeuvrelijst met zes symfonieën, koor-, opera-, orkest- en kamermuziek.

Met dergelijke wapenfeiten zijn de vragen over de rol van de muziek in iemands leven en beroepskeuze nogal overbodig. Volgens Prior was hij als kind altijd al met muziek bezig en twijfelde hij er nooit aan dat hij musicus wilde worden. ‘Ik kan me niet echt een moment herinneren waarop het tot me doordrong dat muziek mijn leven was. Waarschijnlijk omdat ik voor mijzelf nooit aan iets anders dacht. Ik kon mij geen leven zonder muziek voorstellen. En dat kan ik nog steeds niet.’

U speelde piano, componeerde en dirigeerde op de leeftijd waarop de meeste kinderen de muziek pas beginnen te ontdekken. ‘Ik had inderdaad al heel vroeg belangstelling voor muziek. Als vierjarig kind vond ik vooral opera en balletvoorstellingen heel leuk. Dat theatrale trok me erg aan, maar het was de muziek die mijn verbeelding echt prikkelde. Ik begon toen ook gelijk met pianospelen en later met zingen en componeren. Mijn eerste stukjes waren voor piano. Niet bijzonder geslaagd, maar wel lief. Ik weet nog dat het allereerste stukje voor mijn moeder was, een korte Impromptu in D. Mijn eerste ervaring met directie was nog vóór Mowgli, toen ik de kans had om mijn Pianoconcert te dirigeren. Ik had het geluk om bij fantastische docenten en mentoren te studeren, als assistent te kunnen werken en gastoptredens te mogen geven. Nu leid ik als chef-dirigent een buitengewoon inspirerend en gepassioneerd orkest en musiceer ik met geweldige collega’s over de hele wereld.’

Had u als kind al uitgesproken muzikale voorkeuren? ‘Ik was het meest gefascineerd door Wagner, maar hield ook van Moessorgski, Rimski-Korsakoff, Sibelius, Nielsen en Bruckner. Hoewel mijn muzikale voorkeuren zich in de loop der jaren natuurlijk verder hebben ontwikkeld, zijn deze componisten nog steeds heel speciaal voor mij. Later kwamen er hedendaagse componisten bij, zoals Xenakis, Schnittke, Andriessen, Romitelli, Ades, Abrahamsen, Sørensen en Ligeti. Maar ik hield ook altijd van volksmuziek, vooral de Russische, Finse, Noorse, Gallische, Indonesische en Japanse’.

Uw Mowgli staat al tien jaar op het repertoire van het Moscow Classical Ballet. De muziek was klaar toen u pas dertien was. Hoe kijkt u op dit jeugdwerk terug? ‘Het blijft een uniek werk omdat het een kinderverhaal is, dat door een kind voor kinderen gecomponeerd is. Het idee zelf kwam van het balletgezelschap, en ik zag meteen dat Kiplings’ Mowgli genoeg inspiratie kon bieden. Maar uiteindelijk is inspiratie niet afhankelijk van het onderwerp. Iemands muziek is een weerspiegeling en reflectie van iemands persoonlijkheid en zijn plaats in het leven. Alles kan een steentje bijdragen: veranderingen, blijdschap, gevoelens, politieke positie, smaak, opvoeding, morele keuzes.

Balletmuziek moet zeker het verhaal helpen te vertellen, en dat heb ik destijds ook wel geprobeerd. Het orkest speelt een grote rol in het benadrukken van emotionele ondertonen en het belichten van gebeurtenissen op het podium. Maar ik moest ook de dansability van mijn muziek niet uit het oog verliezen, want een danser heeft ook zijn grenzen, waarbinnen hij krachtig en snel kan dansen.

Eigenlijk is het een beetje vreemd om als 26-jarige naar je eigen werk als 13-jarige terug te kijken. Het lijkt niet meer op de muziek die ik nu componeer en er zijn natuurlijk veel dingen die ik nu anders zou doen. Maar dat is misschien juist wel een deel van de charme van dit werk. Het laat mij zien zoals ik op mijn dertiende was. Maar als componist kijk je toch altijd weer vooruit. Met mijn muziek probeer ik steeds beter te worden. In dat opzicht is componeren echt een werk zonder einde!’ ©Olga de Kort, 2018. (gepubliceerd in Uitgelicht, De Nieuwe Muze, nr.5 oktober, 2018)

⇒ Moscow Classical Ballet (tournée organisatie: Classical Music Productions van Nadia Eliseeva): 24 en 27 oktober, 14.00: Jungle Book; 25-28 oktober: Doornroosje. ⇒ Tickets: http://www.carre.nl.