Rusland versus Frankrijk. Debussy, Skrjabin, Rachmaninov. Nikolai Lugansky, piano. Muziekgebouw aan ’t IJ, Amsterdam. Festival Winteravonden aan de Amstel. (Gehoord op 19 december 2018, gepubliceerd in Pianorama, Pianist nr.1 februari, 2019).
Het programma van Nikolai Lugansky’s recital bestond niet alleen muzikaal maar ook wereldbeschouwelijk gezien uit contrasten. Om te zeggen dat er spreekwoordelijk ‘licht en donker’ hier bij elkaar werden gebracht, zou wellicht te stellig zijn geweest. Maar gezien de uiterst gevarieerde gradaties van klankkleuren die deze avond voorbij zijn gekomen, en muzikale beleving op het niveau van ongrijpbare indrukken en gevoelsreflectie, vormde het programma een opmerkelijk toonbeeld van diversiteit in muzikale werelden van Rusland en Frankrijk aan het begin van de vorige eeuw. De verfijnde wereld van Debussy bij Lugansky was betoverend subliem, adembenemend en vol lichte schaduwen, doorzichtige lucht en stralend licht. Jammer dat de componist zelf zo tegen het woord ‘impressionisme’ ten opzichte van zijn muziek was gekant, want impressionistisch was zijn Suite bergamasque, L’isle joyeuse en het tweede boek van Images wel degelijk. Na de pauze dompelde de Russische pianist het publiek onder in de muziek van de twee tijdgenoten en goede bekenden van elkaar – Aleksandr Skrjabin en Sergej Rachmaninov. Niets leek zo van elkaar verwijderd dan geagiteerde ongeremdheid van Skrjabins Derde Pianosonate en de overpeinzende, nooit overdreven opgewonden Preludes op.23 en 32 van Rachmaninov. In beide muziekwerelden voelde Lugansky zich volkomen thuis. Zijn Skrjabin klonk gepassioneerd en triomfantelijk, dromerig en verfijnd. Vloeiende lijnen maakten plaats voor onstuimige wendingen, volledig in overstemming met het idee van de componist om verschillende zielsbewegingen in deze sonate muzikaal gestalte te geven. Veel indruk maakte het derde deel Andante, dat zonder onderbreking in de enerverende finale overging. Na dergelijke energie-uitbarsting voelde Lugansky’s Rachmaninov als een verademing. Met de aangrijpende en diepdoorleefde Preludes bewees Lugansky nog een keer wat een bijzondere Rachmaninov-vertolker hij is. ©Olga de Kort, 2019.
Olga de Kort 
Geef een reactie