Louis Spohr. Complete Clarinet Concertos. Maria du Toit, clarinet, Cape Philharmonic Orchestra, Arjan Tien, conductor. Brilliant Classics 94837. CD 1: Concerto No.1 in C minor Op.26, Concerto No.4 in C minor. CD 2: Concerto No.2 in E flat Op.57, Concerto No.3 in F Minor.
‘Elk instrument heeft zijn eigen onbeschrijfelijke charme, maar alleen wanneer het gebruikt wordt zoals het hoort’. En dan, meende Michail Glinka, aan wie deze woorden behoren, zou zelfs één regel, een paar maten of één lange aangehouden noot genoeg zijn om een instrument van zijn beste kant te laten horen. De luisteraars van de nieuwe cd-opnamen met vier klarinetconcerten van Louis Spohr hebben de luxe om hun indruk van de klarinet op veel meer dan één noot of één regel te mogen vormen. Maar ook hier geldt: een inzet, een regel of een aangehouden noot onthullen meteen of het instrument zich in goede handen bevindt.
Toen Glinka zijn mening over instrumenten (en hun bespelers) noteerde, was de klarinet nog volop in ontwikkeling. Van een instrument dat zijn charme aan enkele meesterlijk en vooral zuiver gespeelde noten moest ontlenen, veranderde het in de Romantiek in een veelzijdig instrument waarop de meest virtuoze passages mogelijk werden. De Duitse componist Louis Spohr (1784-1859) schreef zijn klarinetconcerten in de tijd dat de klarinet steeds meer kleppen kreeg en daarmee de mogelijkheid om in elke toonsoort zuiver te spelen. De concerten van Spohr zijn technisch veeleisend, dat ondervond hun eerste solist, de Duitse klarinettist Johann Hermstedt (1778-1846) al aan den lijve, maar bij het horen van de opnamen van Maria du Toit en het Cape Philharmonic Orchestra vergeet je de klachten van Hermstedt en zijn latere collega’s over ongemakkelijke grepen, hoge noten, ademnood en veel te snelle loopjes. Onder leiding van dirigent Arjan Tien klinken Spohrs concerten als zuivere, oorspronkelijke, fantasierijke Romantische muziek waar begrippen als virtuositeit en meesterschap van een solist thuis horen en volledig vanzelfsprekend lijken.
Het aantal mooie thema’s die Spohr in zijn klarinetconcerten voor de solist schrijft is overweldigend maar de componist geeft niets cadeau. Fraseringen, dynamische schakeringen of snelle staccato passages, alles vraagt om goede ademtechniek en muzikaliteit, en dat heeft de Zuid-Afrikaanse klarinettiste wel degelijk in huis. Haar intonatie is uitstekend, en de klank is zuiver. En niet alleen zuiver maar ook levendig, sprankelend en gelijkmatig ongeacht de dynamiek, registerhoogte of lengte van de noten. De lage noten van Du Toit zijn stevig, diep en duidelijk, de hoge zijn nooit ofte nimmer kaal, metalig of fel. Samen met het orkest zet ze toon in lieflijke Adagio’s en dramatische finales, leidt in de romantische orkestuitbarstingen en schittert in de aanstekelijke Rondo’s alla Polacca en al Espagnol. Het voorbeeldige samenspel van het orkest en de soliste draagt bij aan het ontstaan van vier klankrijke en dynamische uitvoeringen die opnieuw de reputatie van Louis Spohr als briljante componist van orkest- en kamermuziek bewijzen. ©Olga de Kort, 2014.
Olga de Kort 
Geef een reactie